Europejska Agencja Chemikaliów: nowy format zgłoszeń mieszanin niebezpiecznych zgodnie z załącznikiem VIII CLP

Za sprawą Rozporządzenia Komisji (UE) 2017/542 z dnia 22 marca 2017 r. wprowadzono zmianę do rozporządzenia CLP dodając do niego załącznik VIII, mówiący o zharmonizowanych informacjach związanych z pomocą w nagłych przypadkach zagrożenia zdrowia. Aktualizacja ta miała na celu ujednolicenie informacji na temat mieszanin wprowadzanych do obrotu, sklasyfikowanych jako niebezpieczne. Wymusiło to pewne zmiany w sposobie zgłaszania takich mieszanin. Obecnie obowiązuje już nowy europejski format notyfikacji, poprzez portal PCN (Poison Centres Notification) Europejskiej Agencji Chemikaliów

Zgłaszanie mieszanin niebezpiecznych

Zgodnie z nowymi przepisami od 1 stycznia 2021 roku mieszaniny niebezpieczne o zastosowaniu konsumenckim i profesjonalnym muszą być zgłaszane przez ECHA Submission portal (PCN). Zgłoszenia dokonane przed 1 stycznia 2021 roku przez krajowy system ELDIOM zachowują swoją ważność do końca okresu przejściowego, czyli do 1 stycznia 2025 roku lub do momentu aktualizacji. Poprzez system ELDIOM w dalszym ciągu mogą być zgłaszane mieszaniny niebezpieczne, ale o zastosowaniu przemysłowym – do 1 stycznia 2024 roku, po tej dacie również obowiązywać będzie format PCN dla danego zastosowania. Co ważne, jeśli mieszanina niebezpieczna posiada zastosowanie zarówno przemysłowe, jak i konsumenckie lub/i profesjonalne, obowiązuje nowy europejski sposób notyfikacji do ECHA.

Zastosowanie mieszaniny określa się w stosunku do „zastosowania końcowego”. 
Jeśli mieszanina pierwotnie przeznaczona jest do zastosowania przemysłowego, ale mamy wiedzę, że na dalszym etapie wykorzystywana będzie do wytworzenia mieszaniny do zastosowania konsumenckiego, obowiązuje data zgłoszenia po 1 stycznia 2021 r.

Nowy format zgłoszeń (Poison Centres Notification) w Europejskiej Agencji Chemikaliów

Mieszaninę stwarzającą zagrożenie zgłasza się do wyznaczonej jednostki (nie zawsze jest to ośrodek zatruć) w każdym państwie członkowskim, w którym jest ona wprowadzana do obrotu. W Polsce wyznaczoną jednostką jest Biuro ds. Substancji Chemicznych.Niektóre kraje Unii Europejskiej nie wdrożyły jeszcze nowego sposobu zgłaszania mieszanin poprzez portal Europejskiej Agencji Chemikaliów. Również nie we wszystkich krajach Wspólnoty zgłoszenia są bezpłatne. Przegląd decyzji Państw Członkowskich znaleźć można na stronie internetowej Poison Centres. W przypadku Polski zgłoszenia przez portal powiadomień ośrodka zatruć PCN są bezpłatne.

Zgodnie z załącznikiem VIII do rozporządzenia CLP obowiązek przekazywania informacji zgodnie z nowymi zasadami spoczywa na importerach mieszanin sklasyfikowanych jako niebezpieczne, dalszych użytkownikach wprowadzających takie mieszaniny do obrotu, którzy np. przepakowują produkty, ale również na dystrybutorach wprowadzających mieszaniny chemiczne do obrotu w innym państwie członkowskim niż dostawca lub stosujący inną nazwę handlową lub numer UFI niż dostawca (jeżeli nie zostali objęci zgłoszeniem dostawcy). Zgłoszeniu podlegają mieszaniny zaklasyfikowane jako stwarzające zagrożenie na podstawie wywieranych skutków fizycznych lub działania na zdrowie. Mieszaniny, które stwarzają zagrożenie jedynie pod względem oddziaływania na środowisko nie muszą być zgłaszane, jednak mogą zostać zgłoszone w sposób dobrowolny. Jeśli mamy do czynienia z produktem chemicznym sklasyfikowanym jako szkodliwy dla środowiska, a jednocześnie zagrażającym zdrowiu lub/i pod względem zagrożeń fizycznych, zgłoszenia również musimy dokonać.

Mieszaniny oznakowane dodatkowymi zwrotami EUH (niezaklasyfikowane jednocześnie pod względem zagrożeń fizycznych lub zdrowotnych) nie muszą być zgłaszane.

Przekazane informacje muszą być zawsze zgodne ze stanem faktycznym, dlatego w niektórych przypadkach konieczna jest aktualizacja zgłoszenia w portalu PCN. Dokonujemy jej wtedy gdy:

  • Zmieni się nazwa produktu lub pojawi się nowa nazwa handlowa;
  • Nadamy nowy numer UFI;
  • Ulegnie zmianie klasyfikacja mieszaniny;
  • Wdrożone zostanie nowe opakowanie;
  • Pojawią się nowe istotne informacje toksykologiczne na temat niebezpiecznych właściwości mieszaniny lub jej składników, które są wymagane w sekcji 11 karty charakterystyki.

Poniższe mieszaniny są wyłączone z obowiązku zgłaszania zgodnie z załącznikiem VIII CLP:

  • Mieszaniny sklasyfikowane tylko jako niebezpieczne dla środowiska;
  • Mieszaniny sklasyfikowane tylko jako gazy pod ciśnieniem i wybuchowe;
  • Mieszaniny radioaktywne;
  • Mieszaniny będące pod nadzorem celnym (akcyzowe);
  • Mieszaniny używane tylko w pracach badawczo-rozwojowych;
  • Wyroby medyczne i weterynaryjne, wyroby kosmetyczne, żywność i pasze.

Podsumowanie

Pojawienie się załącznika VIII do rozporządzenia CLP zupełnie zmieniło dotychczasowy sposób zgłaszania mieszanin klasyfikowanych jako niebezpieczne - wcześniej opierał się on na krajowych systemach notyfikacji. Trzeba pamiętać, że obecne zmiany mają na celu ujednolicić przekaz informacji i ułatwić identyfikację zagrożeń związanych z preparatami chemicznymi w przypadku zatrucia oraz nagłego zagrożenia zdrowia. Najważniejsze to ustalić rodzaj zastosowania produktu i na tej podstawie określić datę, która będzie zobowiązywała do odpowiedniej formy zgłoszenia.

Góra